Ülkemizde ağzı en geniş mağara olma özelliğine sahiptir. 1990 yılında keşfedilen dik mağara olan Kuyluca Mağarası bir kuyuyu andırmaktadır. Yapılan araştırmaya göre 290 metre derinliğe sahiptir. Mağaraya giriş uygun ekipmanlar ile sağlanmaktadır.Türkiye’nin ağzı en geniş (Yaklaşık 100 m.) dikey mağarası, İlçemiz Dağlı köyü yakınlarında bulunan Dağlı Kuylucudur.1990’ların başında keşfedilen mağara, ATLAS dergisinin Ocak 1994 teki sayısına kapak olmuş, mağara hakkında detaylı bir şekilde yer almıştır. Aynı dönemde Boğaziçi Üniversitesi Mağara Araştırma Kulübü (BÜMAK) üyeleri tarafından haritası çıkarılan Dağlı Kuylucu Türkiyenin en derin mağaraları sıralamasında 17 nci, Kastamonuda ve Karadeniz Bölgesinde 1 nci sırada yer almaktadır. Bu tarihten sonra Dağlı Kuylucu mağara araştırmacıları ve ekiplerince oldukça sık ziyaret edilen bir yer haline gelmiştir.Çeşitli ekiplerce 200 metreye kadar iniş gerçekleştirilen Dağlı Kuylucu’nun bilinen derinliği -290 metre olmakla birlikte içindeki birçok sırrı halen korumayı sürdürüyor.
TOPOGRAFİK ÖZELLİKLER
Yapılan çalışmalar sonucu Dağlı Kuylucunun mağara duvarlarının kireçtaşından oluşan tavan bölümlerinin suyun etkisiyle çökmesi ile oluşmuş bir çökme dolini olduğu ortaya çıkmıştır. Mağara içinde yatay olarak bulunan mağaralar bu teoriyi desteklemektedir. Orman içinden doğan bir su kaynağı kulyucun hemen yanındaki bir cadı kazanında toplanır ve oradan mağara girişinin 50 metre kadar altından fışkırarak mağaranın bilinmeyen derinliğine dökülür.
ÇEVRESEL ÖZELLİKLER
ULAŞIM ve KONAKLAMA
DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR
Zira bölgedeki kayalar yaz aylarında bile nemli olduğundan oldukça kaygandır. Mağaraya giriş ancak uygun ekipmanlarla yapılabildiğinden özellikle kenar kısımlardan uzak durulması tavsiye edilir. Kaygan zemine karşı tabanı uygun malzemeden yapılmış ayakkabı giyilmesi gerekir. Gerektiğinde Dağlı köyünde oturan vatandaşlardan da rehberlik yardımı alınabilir.
EFSANELER
İnanışa göre mağaranın içinde bir kız (Kuyluç Kızı) yaşıyor ve mağaraya yaklaşan genç erkekleri sesiyle büyüleyip mağaraya çektiği rivayet ediliyor. Bu yüzden çevre köylerde oturan genç erkekler mağaraya pek yaklaşmamaktadır.

