Tarihe her zaman anlatıldığı gibi değildir. Bunun bir örneği de TBMM’nin ilk oturumunda 6 milletvekili ile temsil edilen ve Türk toprakları içinde yer alan Batum vilayeti nasıl sovyetlere bırakıldığı anlatacağız bu gün size.
TBMM 2009 tarihli oturumda yapılan bir konuşmada bu olay gün yüzüne çıkarıldı.
Değerli milletvekilleri, 300 aracın geçmesi az bir rakam değildir, 400’e doğru tırmanmaktadır.
Değerli milletvekilleri, Kurtuluş Savaşı’nı gerçekleştiren Birinci Meclisin 5 Batum milletvekili vardır. O zaman Batum, biliyorsunuz, bizim sınırlarımız içindedir. 300 küsur yıl Osmanlı hâkimiyeti altında bulunan Batum, bu Meclisin kurulmasıyla, 23 Nisan 1920’de 5 milletvekili ile temsil edilmiştir. Bu milletvekilleri Mehmet Edip Dinç, Ali Rıza Acara, Ahmet Fevzi Erdem, Ahmet Nuri Efendi ve Ahmet Akif Sümer’dir. Nur içinde yatsınlar. Kurtuluş mücadelesi veren bu Mecliste Batum milletvekili olarak görev yaptılar.
Moskova Antlaşması
Moskova Antlaşmasının ikinci maddesi ise Batum bölgesiyle ilgili olup iki alt başlıktan oluşmaktadır. Birinci alt başlığa göre, buradaki yerel halk kültürel ve dinî haklarını koruyarak istedikleri şekilde tarım topraklarıyla ilgili kanunlar çıkarma özerkliğine sahip olacaklardır. İkinci alt başlığa göre ise Batum limanı belli şartlar çerçevesinde, özellikle de serbest dolaşım hakkı itibariyle, Türkiye’nin hizmetinden yararlanması koşuluyla Gürcistan’a bırakılmıştır. Bu madde ile Türkiye’nin Batum üzerindeki haklarından vazgeçmesi Moskova Antlaşması kapsamındaki tek taviz olarak değerlendirilmemektedir.
Batum vilayetinin ilk milletvekilleri
| Tbmm 1 dönem Batum Milletvekilleri |
| Ahmet Fevzi Erdem |
| Ahmet Nuri Efendi |
| Ali Rıza Acara |
| Edip Dinç |
| Akif Sümer |
